Jan De Nul Group - Zelzate Callemansputte

Callemansputte brengt 30 hectare natuurherstel in Gentse havengebied, België

Tot voor kort was Callemansputte een desolaat gebied met een verlaten stortplaats voor baggerspecie, een plek voor niemand toegankelijk. Daar brengt het consortium met Jan De Nul Group vandaag verandering in. Wij zijn sinds 2019 aan de slag om deze stortplaats te saneren en om te vormen tot een mooi natuurgebied, toegankelijk voor wandelaars en natuurbelevers.
Van een open stortplaats met verontreinigde baggerspecie naar een nieuw natuurgebied in 2030

Ná de sanering en herontwikkeling in Zelzate van de gipsberg en de aanpalende oude Kuhlmannfabriek naar een nieuw industrieterrein én een park voor zonne-energie, dat heden voorziet in groene energie voor 4.000 gezinnen, is nu het naastgelegen oude baggerstort ‘Callemansputte’ aan de beurt. In de vroegere zandwinningsput ‘Callemansputte’, werd in het verleden in opdracht van de Vlaamse Overheid ruim 2 miljoen kubieke meter verontreinigde baggerspecie uit het Kanaal Gent-Terneuzen gestort.

De overheid bestudeerde ruim 10 jaar verschillende opties om een finale bestemming aan dit stort te geven. Ons projectvoorstel om het af te dekken en duurzaam te integreren in de afdek en zijflank van de naastgelegen gipsberg van Terranova haalde het van alle andere opties.

Het consortium met Jan De Nul Group is sinds 2019 eigenaar van deze terreinen en maakt aansluitend werk van de afdichting. Hiermee zetten wij de eerste stappen om dit jarenlange ontoegankelijke gebied de komende 10 jaar verder te valoriseren met als eindresultaat een 30 hectare groot nieuw natuurgebied, waarvan bepaalde delen ook toegankelijk zullen zijn voor het publiek.
 

Ruimte maken voor waardevolle natte natuur en natuurrecreatie

Na de noodzakelijke sanering en afdichting van de twee aanpalende stortplaatsen: de oude stortplaats van de gipsberg en de oude stortplaats van het baggerstort Callemansputte, zullen we een gebied creëren van ongeveer een 30 hectare. In dat gebied willen we een maximale natuurwaarde gaan ontwikkelen. Onze belangrijkste activiteiten binnen dit project zijn: 

Ontwateren en afdekken van de oude stortplaats

De oude stortplaats is opgevuld met natte baggerspecie.  Om dit stort veilig te kunnen afdekken dient deze baggerspecie eerst ontwaterd worden.  Uitgebreide studies tonen aan dat dit best gebeurt door verticale drains aan te brengen in het stort.  Daarna worden grondlagen aangebracht. Klei- en drainagematten zorgen voor een vloeistofdichte afdichting, conform de milieuwetgeving. De aanvoer van grond gebeurt maximaal over water en via de nieuwe aansluitingen van Rieme Noord en het Kluizendok, dit om het vrachtvervoer uit de dorpskernen te houden.

Zuiveren van afvalwater

Het afvalwater dat via de verticale drains uit het oude stort gehaald wordt, zal worden gezuiverd in een waterzuiveringsinstallatie alvorens het naar het Kanaal-Gent Terneuzen wordt gepompt.

Ontwikkelen van een nieuw natuurgebied

Nadat de oude stortplaats helemaal is ingekapseld zal een nieuw natuurgebied worden aangelegd.  Er zullen verschillende vijvers en rietkanten worden aangelegd waardoor een nabestemming als natte natuur wordt gerealiseerd.  Delen van dit nieuwe natuurgebied zullen toegankelijk zijn en er zullen kijkhutten worden voorzien.  Dit alles verloopt in nauw overleg met de gemeentes Zelzate en Evergem, natuurvereniging Natuurpunt en een natuurconsulent.  Ook is er een brownfieldconvenant afgesloten waar de volledige herontwikkeling van Callemansputte en Terranova samen in opgenomen zijn. 

Met de sanering van deze stortplaats wordt de volledige site, samen met het aanpalende vroegere gipsstort, nu de ‘Zonneberg’ volledig omgevormd tot een groen, gevarieerd landschap.  Wij hebben ons voor het ontwerp gefocust op een aantal heel specifieke biotopen, zoals rietland, grasland met ruigtestruiken en open waterland om een aantal heel specifieke doelsoorten te gaan aantrekken, o.a. de rode bosmier en het hooibeestje, twee diersoorten die vroeger heel veelvuldig voorkwamen op het gebied, maar op dit moment heel zeldzaam geworden zijn. 

Naast het natuurkarakter, willen wij ook het gebied openstellen voor zachte recreatieve doeleinden. We willen het gebied maximaal zijn rol laten vervullen als groene buffer en long voor de inwoners van de nabijgelegen gemeentes Zelzate en Evergem.

De afdek en sanering van stortplaatsen behoort tot onze kernactiviteit. Voor de grote hoeveelheden herbruikbare gronden die bij het afdekken nodig zijn, kunnen wij bovendien een beroep doen op eigen werven, waardoor wij onze doelstelling voor maximaal hergebruik van materialen binnen de circulaire economie kracht bijzetten.

Ivo Pallemans