Bart Rutger Jonas

Hoe ingenieurs van Jan De Nul in alle opzicht een groot verschil maken

Meebouwen aan de toekomst in windenergie op zee

Voltaire en Les Alizés zijn twee unieke schepen die bagger- en bouwbedrijf Jan De Nul Group bouwt voor zijn offshore energieafdeling. De schepen maken het mogelijk om op zee reusachtige windparken te bouwen. Ingenieurs van Jan De Nul ontwikkelen deze giganten en werken hiervoor samen met de rest van de wereld. “Als je voor het eerst zo’n kolos van 150 meter lang ziet, kijk je toch even op.”

Uit Jobat bij De Standaard, 12.03.2022, en De Morgen, 15.03.2022

Size matters, zo zou je de evolutie in de offshore windmarkt in Europa kunnen omschrijven. “De componenten die hiervoor worden gebruikt zijn vele malen groter dan enkele jaren geleden. Als gevolg daarvan zullen de bestaande installatieschepen binnenkort niet meer in staat zijn om de turbines of funderingen op zee te plaatsen”, vertelt Bart Willems, Head of Commercial Offshore Wind bij Jan De Nul. “Daarom besloten wij bij Jan De Nul als één van de eersten in de wereld om een nieuwe generatie schepen te ontwerpen en te bouwen.”

Een wereldprimeur dus! Dat verkoopt zichzelf, zou je denken. “Niet helemaal. Het is vooral de motor die erachter zit met gemotiveerde medewerkers en hun uiteenlopende competenties die het schip verkopen”, benadrukt Bart.

Eiffeltoren op zee

Die schepen zijn bijna klaar en mogen gezien worden. Door hun grootte kan je er ook niet naast kijken. Les Alizés is de naam van het drijvende installatieschip met een hijsvermogen van wel 5.000 ton en een vervoercapaciteit van 61.000 ton. De Voltaire is een zogenaamd jack-up schip met een meer dan 3.000 tonskraan dat op volle zee poten gebruikt om zichzelf tot een stabiel werkplatform uit het water te hijsen. De Voltaire bereikt - met zijn kraan overeind en poten op maximale diepte - een hoogte van 336 meter. Dat is even hoog als de Eiffeltoren. “Tussen de kiel en de zeebodem kunnen we 98 meter overbruggen, wat meer is dan gelijk welk ander huidig schip in die soort”, stelt ingenieur Rutger Standaert, die als Manager Vessel Construction bij Jan De Nul de bouw van het schip coördineert.

Hoe begin je aan zo’n schip? “De collega’s van projectuitvoering omschrijven wat het schip moet kunnen op basis van de ontwikkelingen in de markt voor de komende jaren. Het is mijn taak om hun eisen te vertalen in een werkbaar schip. Vervolgens coördineer ik ook de bouw van het schip, in dit geval in China”, vertelt Rutger, die al bijna vijftien jaar bij Jan De Nul werkt en met de Voltaire toe is aan zijn vierde nieuwbouwschip. Zijn job is om het overzicht te behouden. Doorzettingsvermogen is daarbij ook best een vereiste. “Je moet altijd trachten om aan alle partijen een oplossing aan te reiken, zowel op menselijk als technisch vlak.”

Waar zitten de technische uitdagingen om zo’n schip te bouwen dat per definitie van de eerste keer juist moet zitten? “Vooral in de schaalvergroting”, zegt Rutger. “Zowel qua kraan- en dekcapaciteit als operationele diepte. Wat zich vertaalt in zeer strenge ontwerpeisen voor het schip. Het nettogewicht dat je kan meenemen voor je klant, speelt een zeer grote rol. Daar moet je echt tot de limiet engineeren om dat efficiënt te kunnen bewerkstelligen”, klinkt het. “De Voltaire kan meer dan 3.000 ton in één keer hijsen, 16.000 ton lading meenemen en tot 80 meter waterdiepte werken.”

Extreem lage uitstoot

Overigens zit het innovatieve niet enkel in capaciteit, maar ook in de duurzaamheid van deze schepen. “Bij Les Alizés hebben we bijvoorbeeld een hybride systeem in de machinekamer op basis van batterijen. Hierdoor kunnen we de vermogenspieken aftoppen. Ook zijn beide schepen uitgerust met een tweefasig uitlaatgasfiltersysteem en kunnen ze op biobrandstof varen”, vertelt Rutger. “We doen er alles aan om onze uitstoot te verlagen en het brandstofverbruik te optimaliseren.”

De nieuwste generatie schepen van Jan De Nul zijn allemaal Ultra Low Emission vessels of kortweg ULEv. Hun uitstoot ligt veel lager dan wat de internationale maritieme regelgeving oplegt.

Wit blad

Natuurlijk werkt een heel team aan zo’n schip: van mensen die instaan voor het elektrisch gedeelte en hydrodynamisch ontwerp tot zij die aan de tekentafel aan de slag gaan. Daar begonnen ze voor deze twee nieuwe schepen haast letterlijk met een wit blad. Al kunnen ze bij Jan De Nul wel terugvallen op hun ruime ervaring met onder meer baggerschepen. “Mijn rol is om het schip uit te tekenen en het zo efficiënt mogelijk te maken. Binnen de vereisten en regelgeving heb ik toch wel enige bewegingsvrijheid”, vertelt Jonas Van Leuven, senior designer bij Jan De Nul, die elektromechanica studeerde en zich kon inwerken in de materie. “De eerste tekeningen die ik voor de Voltaire maakte, dateren van 2017”, herinnert Jonas zich. “In de negen jaar dat ik bij Jan De Nul werk, kreeg ik meer inzicht in de opbouw van zo’n schip en heb ik geleerd dat de indeling de efficiëntie aan boord echt kan bevorderen.”

Hoe is het als tekenaar van het schip om uiteindelijk het resultaat te zien in realiteit? “Toch altijd speciaal”, stelt hij. “Zo’n schip is enorm en de onderdelen ook. Je kan op papier moeilijk inschatten hoe groot 150 meter lengte uiteindelijk is. In realiteit is dat immens.”

In eigen huis

De eerste opdracht van de Voltaire wordt het installeren van turbines op de Dogger Bank A, B en C windmolenparken in het Verenigd Koninkrijk, bij oplevering meteen het grootste offshore windturbinepark ter wereld. Les Alizés zal de turbinefunderingen voor offshore windparken Gode Wind 3 en Borkum Riffgrund 3 in Duitsland transporteren en installeren.

Jan De Nul maakt hier echt het verschil door zijn schepen geheel in eigen huis (en land) te ontwerpen en te ontwikkelen. “Het zit in ons DNA en het is onze filosofie om die kennis zelf in huis op te bouwen, en zo ook kwalitatieve service te bieden aan onze klanten.”, beaamt Rutger. En werkelijk iedereen draagt zijn steentje bij: van HR tot finance, logistiek en secretariaat, van ICT en uitvoering tot aankoop en engineering. “Samen maken wij een groot verschil en bouwen we mee aan een duurzame toekomst.”

Het revolutionaire aan zo'n schip voor ingenieurs? Het is gewoon een hele uitdaging om alle systemen aan boord te laten samenwerken en daar een goed functionerend en commercieel interessant schip van te maken.

Rutger Standaert

Manager Vessel Construction bij Jan De Nul Group

Voor grootse projecten zoeken we groots talent!

Jan De Nul Group biedt gespecialiseerde diensten aan voor de installatie van onderzeese structuren voor de olie-, gas en hernieuwbare energiemarkten. Zowel het voorbereiden van de zeebodem, het baggeren van geulen als het stabiliseren en ballasten ervan behoort tot de offshore diensten. Of het nu om onderzeese pijpleidingen, kabels, umbilicals, funderingen, platforms of zelfs integrale windparken gaat: telkens op maat van de klant en indien gewenst op een EPC-basis. Wil jij deel uit maken van ons internationaal team?

Voltaire

2022
Hijscapaciteit kraan:
3.200 t

Les Alizés

2023
Hijscapaciteit kraan:
5.000 t