Collectieve en duurzame energieoplossingen: van innovatie naar norm, al zij het in kinderschoenen

Eén energie-installatie per woning: lange tijd was het vanzelfsprekend, en dat is het voor velen nog steeds. Elk huishouden voorziet, of onderhoudt minstens, zijn eigen installatie en betaalt zijn energieverbruik via een zelfgekozen leverancier. De ideale methode in een wereld waarin koolstofuitstoot en energiecrisis geen begrippen zijn, maar compleet uit den boze in de wereld met zijn klimaatuitdagingen van vandaag. We moeten naar een duurzamer, zelfs neutraal energiemodel. En die switch is in volle gang. Terwijl collectieve en duurzame energie-oplossingen evolueren van ‘innovatief’ naar ‘de norm’, wordt duidelijk dat de wil er is en de kennis in volle ontwikkeling. Enkel de praktijk staat nog in zijn kinderschoenen. Niet alleen voor particulieren is het moeilijk omschakelen naar nieuwe energie-oplossingen, ook projectontwikkelaars moeten zich deels heruitvinden.

Vanaf 2025 zal het gebruik van fossiele brandstoffen voor nieuwbouw in Vlaanderen algemeen verboden zijn. Voor grote woonprojecten is dat al het geval sinds 2021. Dat betekent dat projectontwikkelaars hun bouwprojecten al twee jaar verplicht aansluiten op alternatieve energiebronnen. Dat is zonder twijfel een logische evolutie, maar ook een niet te onderschatten extra uitdaging. Niet alleen moeten projectontwikkelaars hun expertise in het energiegebied uitbreiden, ook het aanleveren van energie en maandelijks factureren van de kosten aan particuliere kopers behoort op dit moment niet tot hun winkel.

Dat is wanneer de ‘Energy Service Companies’ in beeld komen

ESCo’s of Energy Service Companies stijgen in aandeel op de markt. Deze bedrijven leveren integrale energiediensten aan andere organisaties of groepen particulieren. Ze plaatsen, onderhouden, beheren én financieren volledige energieprojecten voor gebouwen. Dat resulteert in een lager energieverbruik, en dus lagere kosten voor de eigenaar. Met een deel van die besparingen betaalt de eigenaar de financiering in de energie-installatie terug. De ESCo blijft bovendien vijftien jaar of langer in beheer van de installatie, en factureert de energieverbruikers een maandelijks bedrag.

De essentie van een ESCo is ontzorgen. Projectontwikkelaars doen een beroep op de technische en juridische knowhow van het bedrijf om hun bouwprojecten van duurzame energie te voorzien. Eigenaars hoeven niet in te staan voor de maandelijkse facturatie van het energieverbruik aan hun kopers. En kopers kunnen gebruik maken van groene en goedkopere energie, zonder hoge installatiekosten en de zoektocht naar een eigen energieleverancier. Win-win-win dus.

Evolutie in volle ontwikkeling

Hoewel projectontwikkelaars, logischerwijs, steeds vaker ESCo’s inschakelen, is het hele verhaal nog geen geoliede machine. De juiste ESCo vinden voor een bouwproject, en de juiste technieken en hernieuwbare energiebronnen aanwenden is nog heel wat zoeken en puzzelen. Ondanks het feit dat projectontwikkelaars al jarenlang bezig zijn met het duurzaam verwarmen en verkoelen van hun woonprojecten, zijn er nog maar weinig uitgewerkte bouwprojecten met een ESCo als tussenspeler die als voorbeeldcase kunnen dienen. Goede overeenkomsten sluiten en de juiste ESCo in de hand nemen is voor projectontwikkelaars momenteel nog een verhaal van trial & error.

De koper moet centraal blijven staan

Daarbovenop is ook het betaalbaar houden van de woningen niet eenvoudig. Collectieve en hernieuwbare energiebronnen vertalen zich vaak in een hogere aankoopprijs. Projectontwikkelaars staan dan ook voor de uitdaging om een zo duurzaam mogelijk product te ontwikkelen, dat tegelijkertijd concurrentieel is met een aanvaardbare prijs.

Het nieuwe normaal

Kortom, gedeelde en duurzame energiebronnen aanbieden is nog steeds een uitdaging. Maar tegelijkertijd is het ook nu al het nieuwe normaal. Projectontwikkelaar van Jan De Nul, PSR, paste al verschillende technieken voor groene energie toe in zijn projecten. Zo koos het voor het BEO-veld voor de Meuropsite in Rijmenam, riothermie voor het Kaaidistrict in Aalst, een warmtenet gelinkt aan een verbrandingsoven voor de ecowijk Rives Ardentes in Luik en een all-in-one semicollectieve installatie met warmtepompen en zonnepanelen voor De Lediaan in Diegem. Geen rocket science, maar wel bestaande technieken die PSR verder onderzoekt en op maat van het project implementeert. Voor al deze woonprojecten werkt het samen met een ESCo die verder zal instaan voor de uitwerking en het beheer van de energie-installatie. Gezien de brede in-house kennis in energietoepassingen van Jan De Nul Group, werkt PSR nauw samen met zijn ESCo’s, en ziet het zich in de toekomst misschien zelf wel in die schoenen staan.

Als we één ding mogen concluderen uit de evolutie van de laatste jaren, dan is het wel dat iedereen alles uit de kast haalt om de switch te maken naar groene en betaalbare energie voor woningen. Spreken van een proces op rolletjes is nog iets te vroeg, maar door voldoende kennis te delen en verder te bouwen op het nu al uitgebreide aanbod aan technieken, komen we er zeker wel.